Tâm không và bệnh thiền

Thanh Hải Vô Thượng Sư khai thị , Thiền Tam Quốc tế Âu Châu ,
Hamburg , Ðức quốc , ngày 25-27 tháng 8 , 1995
(nguyên văn tiếng Anh) Băng thâu hình số 497


Một đệ tử có lần hỏi thiền sư Joshua : "Sư Phụ , nếu con bây giờ không có gì trong đầu hết thì phải làm sao đây ?" Anh ý nói rằng đầu óc anh đã trống không , thư giãn và không còn dục vọng , thèm khát hay ham muốn gì nữa . Và vị thầy trả lời : "Thì liệng nó đi !"

Nhưng người đệ tử vẫn tiếp tục , nói : "Con không có gì cả , Sư Phụ ! Vậy làm sao liệng nó đi được ?" Và vị thầy trả lời : "Ðược ! Vậy thì giữ nó lại !" (Sư Phụ và mọi người cười) Người đệ tử nói rằng anh không có gì cả , nhưng rồi anh khăng khăng hỏi mãi . Nên , vị thầy nói : "Ðược ! Vậy thì giữ lại". Anh ta có quá nhiều thứ để liệng ra .

Nhiều người cho rằng họ đã tâm không , họ đã đạt Ðạo hay đạt Phật quả v.v... Họ nghĩ họ không còn ham muốn gì nữa , không , không , không , và bởi vì họ mặc y phục rộng thùng thình và cạo đầu , vậy là họ tốt rồi , có nghĩa rằng họ đã không hết rồi .

Nhưng thật ra không phải như vậy . Tâm không không phải là từ bên ngoài , mà từ bên trong . Vì vậy khi quý vị nhận thấy rằng mình trống không , thì đã trật rồi , vì vẫn còn sự nhận biết ở đó . Và mùi thiền rất nồng nặc Người ta gọi đó là "Bệnh thiền". Cho nên trong trường hợp quý vị có bệnh này , quý vị cần phải đi bác sĩ để lấy nó ra .

Khi chúng ta chỉ là những người bình thường , chúng ta không biết gì nhiều , và biết rằng mình không biết . Nhưng một khi thiền được một thời gian ngắn , chúng ta nghĩ mình đã biết . Nhưng sau một thời gian nữa , chúng ta lại biết rằng mình không biết . Ðó là lúc tốt nhất , khi chúng ta không biết ; đó là lúc chúng ta biết nhiều nhất . Bởi vì nếu chúng ta vẫn còn đầy kiến thức và biết này biết kia , có nghĩa rằng chúng ta thật sự chỉ liễu ngộ có một nửa .

Cho nên thật ra , tất cả những điều tôi nói với quý vị , chỉ là để giải trí quý vị , để qua thời giờ với nhau , để khi về nhà quý vị cảm thấy rằng tình cảm , đầu óc và trái tim mình đã đạt được điều gì từ Sư Phụ . Nhưng tất cả những thứ này đều là rác rến : dù là rác đẹp hay rác xấu , cũng vẫn là rác . Những điều quý vị liễu ngộ là ở bên trong , không phải từ những lời của tôi . Dĩ nhiên lời khuyến khích và nhắc nhở của tôi có lẽ có khi cũng giúp an ủi quý vị trong vài trường hợp , và giúp thay đổi một số tính tình không hay của quý vị . Nhưng đó không phải là khai ngộ .

Khai ngộ không liên quan gì đến tính tình , tốt hay xấu , đạo đức hay không hoàn hảo . Khai ngộ chỉ là Chân ngã tinh khiết của chúng ta ; nó không bao giờ thay đổi , không bao giờ trở nên tốt hơn , không bao giờ trở nên tệ hơn , không bao giờ trở nên vô minh , và không bao giờ cần phải khai ngộ trở lại . Nó luôn luôn có ở đó . Nó đã luôn hiện hữu , sẽ luôn luôn hiện hữu và hiện tại đang hiện hữu .

Tất cả những câu truyện , và giải thích , và tất cả những cái gọi là kiến thức trần gian của tôi chỉ là để tiêu khiển , chỉ là để chúng ta tiếp xúc với nhau trên bình diện cá nhân , để chúng ta cùng vui với nhau hơn . Nhưng đừng mang quá nhiều rác rến với quý vị ; đó không phải là giáo lý chân thật . Giáo lý chân thật luôn luôn không dùng ngôn ngữ , và quý vị luôn luôn biết nó . Quý vị biết nó bên trong : chính xác , tuyệt đối , không cần giải thích và không cần ngôn ngữ . Nhưng hiện tại , cả hai chúng ta vẫn phải giả vờ . Chúng ta cần tất cả mấy thứ này , cho tôi có công việc để làm , cho quý vị có lý do đến đây và có kỷ niệm đẹp để đem về nhà . Chỉ có vậy thôi !