Ðẳng cấp bất đồng ,
kiến giải cũng khác

Thanh Hải Vô Thượng Sư khai thị ,
Ðạo tràng Tây Hồ , Formosa , ngày 5 tháng 6 , 1994
(nguyên văn tiếng Trung Hoa) Băng thâu hình số 434


Bây giờ tôi sẽ kể quý vị nghe một câu truyện thiền . Trong ngôi chùa nọ có hai vị sư . Người sư huynh rất thông minh , khai ngộ , tướng hảo trang nghiêm . Người sư đệ không được tốt tướng lắm và chỉ có một con mắt . Anh ta hơi khờ , có lẽ vẫn còn ở đẳng cấp A-tu-la .

Một hôm , người sư huynh nghỉ làm việc . Ông đi bế quan ngồi thiền , và bảo người sư đệ một mắt hãy chiếu cố "Thái Dương Ðạo tràng", là ngôi chùa nơi họ ở . Hôm đó , tình cờ có một vị hòa thượng từ xa hành cước đến ; ông xin một bữa ăn và xin ngủ nhờ một đêm , rồi sẽ ra đi ngày hôm sau . Dù người sư đệ vẫn còn ở đẳng cấp thứ nhất , là đẳng cấp A-tu-la chẳng mấy gì cao siêu , anh vẫn muốn làm theo đúng quy củ , là phải thử thách ông hòa thượng viễn phương . Anh ít khi có cơ hội làm sư trụ trì ! Vì sư huynh đang ngủ , nên anh làm vua , và muốn khảo ông hòa thượng . Anh ngồi trên bàn phủ vải vàng , bảo vị hòa thượng ngồi dưới đất (Sư Phụ và mọi người cười), rồi hỏi : "Ông từ đâu đến ?" Hòa thượng trả lời : "Tôi đến từ Ðông Kinh , và tôi muốn nghỉ lại đây một đêm , bởi vì ngày mai tôi phải đi gấp để dự một đám tang".

Vị sư đệ nói : "Hoan nghênh ! Nếu ông trả lời được những câu hỏi của tôi , tôi sẽ để cho ông ở đây bao lâu cũng được". Vị hòa thượng nói : "Dĩ nhiên ! Tôi biết quy luật này . Xin ông tùy tiện hỏi". Tuy nhiên , vị sư đệ không biết hỏi gì , rồi anh mới nảy ra một ý . Anh nghĩ : "Tốt nhất là dùng phương pháp ‘Thiền bất dụng ngôn’ thì ông ta chắc chắn sẽ thua , bởi vì mình có quyền nói rằng câu trả lời của ông ta đúng hay sai".

Sau cuộc đối đáp không lời , vị hòa thượng đến gặp người sư huynh , nói rằng : "Chà ! Tôi phải đi bởi vì tôi đã thua cuộc . Tôi chỉ đến đây để chào sư huynh . Vị sư đệ của huynh thật phi thường , không thể nghĩ bàn ! Tôi rất tiếc ! Vì đã thua cuộc , tôi không thể ở đây học hỏi thêm từ sư huynh . Nếu sư đệ của huynh giỏi đến vậy , huynh nhất định phải giỏi hơn nữa ! Rất tiếc là tôi đã thua , và theo quy luật tôi phải đi ngay".

Vị sư huynh đã nghỉ ngơi xong , nên ông hỏi : "Hai người đối đáp ra sao ? Tại sao hòa thượng lại thua dễ dàng vậy ?" Vị hòa thượng trả lời : "Anh ta cho tôi biểu đạt trước . Nên tôi đưa lên một ngón tay , biểu thị cho đấng tôn quý nhất thế giới , là Ðức Phật , đấng hoàn toàn khai ngộ . Vị sư đệ lập tức giơ lên hai ngón tay (Mọi người cười). Nên tôi đã thua ! Tôi hiểu ý anh ta , nếu vị Phật chỉ ngồi đó , không đi giảng pháp thì cũng vô dụng . Phật và Pháp phải đi cùng với nhau . Dĩ nhiên là tôi thua , và hết sức thán phục . Rồi , để cố gắng gỡ lại , tôi đưa lên 3 ngón tay như vầy (mọi người cười), biểu thị rằng nếu Phật , Pháp và Tăng hợp nhất thì thật hoàn mỹ . Tôi ý nói , cùng nhau sống chung hòa bình , tăng chúng sẽ thành đồng nhất thể ; Phật là đấng duy nhất và trân quý nhất trên thế giới ; giáo lý của Ngài cũng là Chân lý duy nhất . Do đó , tôi giơ lên 3 ngón tay , biểu thị cho Phật , Pháp , Tăng".

Ồ ! Vị sư đệ liền nắm tay cho tôi một quả đấm vào mũi (mọi người cười). Suýt chút nữa anh ta đã đấm trúng tôi . Ðiều này biểu thị một người đã đạt được tức khắc khai ngộ (Sư Phụ cười , mọi người cười và vỗ tay). Anh ta ý nói , dù Phật , Pháp , Tăng có thể giúp người ta một đời giải thoát , nhưng "Tức khắc Khai ngộ" lại càng lợi hại hơn . Ðấm cho người nào một phát là họ sẽ lập tức tỉnh ngộ . Tôi thật không biết nói gì nữa . Ðiều này quá cao , vượt khỏi đẳng cấp của tôi . Vì vậy tôi liền đến gặp sư huynh , để xin lỗi và tỏ lòng thán phục , rồi tôi sẽ đi".

Vị hòa thượng vừa đi khỏi , người sư đệ từ sau chạy ra hỏi vị sư huynh : "Ông hòa thượng viễn phương đó đâu rồi ? Ông ta đi đâu rồi ?" Vị sư huynh nói : "Ông đã bị đệ đánh bại , nên ông phải đi . Ðệ thật giỏi ! Thật giỏi ! Huynh chưa bao giờ biết là đệ khai ngộ như vậy ! Thật là xin lỗi ! Bao nhiêu năm nay huynh vẫn xem thường đệ . Chỉ bây giờ huynh mới biết đệ thật lợi hại !" Người sư đệ nói : "Huynh nói gì vậy ? Ðệ đang định đánh ông mà ông ta đã chuồn rồi !" (Sư Phụ và mọi người cười) Vị sư huynh hỏi : "Tại sao đệ muốn đánh ông ta ? Ông nói đệ đã thắng , vậy sao đệ muốn đánh ông ta ? Hãy cho huynh biết hai người đối đáp ra sao ?"

Người sư đệ nói : "Huynh không biết đâu , ông hòa thượng đó thật hết sức cao mạn . Ông đã khiêu chiến ngay khi mới đến . Thấy đệ chỉ có một mắt , ông ta chế nhạo đệ . (Sư Phụ và mọi người cười) Ông lập tức đưa lên một ngón tay , có ý sỉ nhục đệ . Tuy nhiên đệ nhớ lời sư huynh dạy phải tu nhẫn nhục , thậm chí phải chịu cho người ta đánh chửi mình . Vì đệ là người tu hành , đệ bắt buộc phải chịu sự sỉ nhục của ông . Ðệ cũng nhớ lời Ðức Phật dạy , phải dùng ân báo oán , chứ đừng trả thù . Vì vậy , đệ cố gắng không nổi giận hay tìm cách sỉ nhục lại ông . Cho nên đệ khen ngợi ông bằng cách giơ lên hai ngón tay , biểu thị ông ta thật phước báu có được hai mắt (Sư Phụ và mọi người cười). Dù vậy , ông ta vẫn không chịu . Thấy đệ nhịn , ông lại càng làm già".

Vị sư huynh hỏi : "Ông ta sỉ nhục đệ ra sao ? Ông ta là hòa thượng , sao lại sỉ nhục đệ ?" Người sư đệ nói : "Ông giơ lên 3 ngón tay , ý nói giữa hai người chỉ có 3 con mắt . (Sư Phụ và mọi người cười) Ðệ chịu hết nổi ! Ðệ nổi nóng đưa tay định đấm ông , nhưng ông chạy mất . (Sư Phụ và mọi người cười) Ðó là lý do tại sao đệ đi tìm ông ta . May là ông ta chạy mất , bằng không đệ sẽ đấm cho ông thêm mấy đấm ! (Sư Phụ và mọi người cười) Vị hòa thượng đã chạy mất , nếu không sẽ còn thêm nhiều câu truyện nữa .