Chương 9 - Nhân Vật Kỳ Bí Zanoni


Đêm sáng trăng trong khu hoa viên ở Naples, bốn năm vị công tử trẻ tuổi thuộc dòng quý phái tựu họp dưới một gốc cây cổ thụ để ăn kem, thưởng trăng và nghe nhạc. Chốn công viên này là nơi hẹn hò gặp gỡ thích thú nhất của giới trẻ hòa hoa trong thành phố. Linh Đông, một thanh niên người Anh, từ lúc đầu vẫn đóng vai trò chủ động của nhóm ấy, bỗng nhiên lại rơi vào một cơn im lặng thăm trầm và có vẻ như cách biệt với mọi người. Người bạn đồng hương của y, Mạc Vân, nhận thấy sự u buồn thình lình đó và vừa vỗ vai y vừa hỏi:

- Linh Đông anh đau hay sao? Trong anh có vẻ xanh mét và hơi run, hay là anh đã bị ngộ cảm thình lình? Tốt hơn anh nên về nghỉ sớm: Những đêm khuya trên đất Ý thường không tốt cho sức khỏe của người Anh như chúng ta.

- Không sao, tôi đã thấy bớt: đó chỉ là một cảm giác ớn lạnh thoáng qua. Tôi cũng không rõ tại sao.

Một người trạc độ ba mươi tuổi, có cái dáng điệu và cốt cách phong lưu vượt bực hơn cả những người khác, bỗng quay lại nhìn chăm chú vào Linh Đông và nói:

- Tôi hiểu anh muốn nói gì, và chắc tôi có thể giải thích điều đó. Tất cả các bạn ở đây chắc là đã từng có lúc, nhất là khi các bạn thức khuya một mình, có một cảm giác ớn lạnh và kinh sợ lạ lùng khó tả, dường như máu bạn đặc lại, tim bạn ngừng đập, tứ chi run rẩy, tóc bạn dựng ngược. Bạn không dám ngước mắt lên, hoặc nhìn vào những chỗ bóng tối, dường như bạn sợ sệt một vật gì... Rồi bỗng nhiên, sự sợ sệt đó tiêu tan, bạn lại muốn tức cười về sự nhát sợ vô lý của mình. Các bạn có đôi khi cảm thấy như vậy không?

Linh Đông đáp trong sự ngạc nhiên:

- Thật vậy, thưa ông, ông đã diễn đạt rất đúng cơn ớn lạnh của tôi vừa rồi. Nhưng làm sao những cảm giác đó lại có thể lộ ra ngoài để cho ông nhìn thấy như vậy?# Người lạ mặt nói:

- Tôi biết những triệu chứng của cơn khủng hoảng đó. Với cái kinh nghiệm riêng của tôi, tôi không bao giờ lầm.

Tất cả những người trong bọn đều thú nhận là họ đã từng có những cơn xúc động bất thần mà người lạ mặt vừa diễn tả.

Mạc Vân, một trong hai người du khách Anh Quốc, nói:

- Theo sự mê tín bổn xứ của chúng tôi, thì khi người ta có cái cảm giác lạ lùng đó, ắt là có người đi ngang qua chỗ mà sau này sẽ là nấm mồ của họ.

Một thanh niên Ý quen với Linh Đông nói:

- Chắc hẳn đó chỉ là một biến chứng của cơ thể, vì ăn không tiêu hoặc trúng cơn gió lạnh mà thôi chứ có gì lạ.

Người lạ mặt nói tiếp:

- Tôi nghĩ rằng đó là sự dội ngược hay sự kinh hãi do bản năng của con người cảm nhận được trước một vật vô hình nhưng khắc nghịch và đố kỵ với bản chất của chúng ta, một vật mà ta không nhìn thấy do sự giới hạn của giác quan mà thôi!

Mặc Vân hỏi với một nụ cười hoài nghi:

- Vậy là ông tin nơi các vong linh, cô hồn chăng?

- Không phải tôi muốn nói về chuyện vong linh nhưng trong cõi vô hình có những sinh vật có hình thể sắc tướng, tuy rằng ta không nhìn thấy được và không cảm xúc được bằng giác quan của mình. Những sinh vật đó có những thất tình lục dục và những khả năng giống như chúng ta. Chúng có thể nguy hiểm và thù nghịch với chúng ta, nhưng cũng may là thiên nhiên đã đặt một bức rào ngăn cách giữa chúng nó với loài người cho nên chúng ta mới được an toàn.

Linh Đông hỏi:

- Và theo ông thì bức rào ngăn cách đó có thể nào bị chọc thủng được chăng? Những truyền thuyết về các vị pháp sư, phù thủy mà người ta thấy có ở khắp nơi từ những thời đại cổ xưa nhất, phải chăng chỉ là những huyền thoại hoang đường.

Người lạ mặt đáp một cách thản nhiên:

- Điều đó có thể có, mà cũng có thể không! Nhưng ở thế hệ hiện đại mà con người đã mở mang đầy đủ lý trí có ai dại gì mà muốn lật đổ bức rào ngăn cách giữa họ với loài độc xà mãnh thú? Ai lại vô lý đến nỗi muốn phá định luật thiên nhiên nó dồn loài hổ báo sài lang vào tận chốn rừng sâu núi thẳm, và ngăn loài cá mập ở ngoài khơi biển cả muôn trùng? Tôi chỉ nói bấy nhiêu, chắc các bạn cũng đủ hiểu!

Nói xong, người lạ mặt đứng dậy gọi tên hầu bàn, trả tiền ly kem, khẽ nghiêng đầu chào cả bọn, rồi lẳng lặng bước đi và khuất dạng trong lùm cây cổ thụ.

Linh Đông hỏi: "Người ấy là ai vậy?" Mấy người kia chỉ im lặng nhìn nhau mà không ai đáp một lời.

Mạc Vân nói: "Đây là lần đầu tiên mà tôi gặp người này"

- Tôi cũng vậy!

- Tôi cũng vậy!

Một trong hai người Ý, không ai khác hơn là bá tước Thố Xa, cất tiếng nói:

- Tôi biết y rõ lắm. Các ông hãy nhớ lại, chính do nơi dẫn đường mà y đến gặp các ông tại đây. Y tới Naples cách đây hai năm, kế đó y đi châu du khắp nơi và vừa trở lại đây có vài ngày. Y rất giàu có, và lại là một người rất dễ mến! Tiếc rằng chiều nay y lại nói những chuyện dị kỳ như vậy, những chuyện đó chỉ làm tăng thêm những lời đồn đãi vô lý và nực cười mà thiên hạ đã nói về y.

Người Ý thứ hai nói:

- Và tất nhiên, những chuyện xảy ra hôm nọ mà anh đã biết rõ, anh Thố Xa, lại càng xác nhận những tin đồn mà anh đã muốn che dấu.

Linh Đông nói:

- Bạn tôi và tôi đều ít giao thiệp với các giới tại đây, nên chúng tôi không biết gì về các việc xảy ra trong tỉnh này. Các ông có thể nói cho chúng tôi biết những tin đồn đó ra sao và những chuyện xảy ra vừa rồi là chuyện gì chăng?

Thố Xa ngỏ lời một cách lịch sự với hai người Anh:

- Về những tin đồn thì người ta gán cho Zanoni tiên sinh những quyền năng lạ lùng mà mọi người đều mong ước. Còn chuyện mới xảy ra gần đây mà ông bạn Bân Dư vừa nói càng làm nổi bật những quyền năng đó, và gẫm lại thật rất dị kỳ. Cách đây mới vài ngày, chính cái ngày mà Zanoni vừa trở lại Naples, tôi đã đánh bạc và thua rất nhiều tiền. Tôi bèn rời khỏi sòng bạc không định chơi nữa, thì thình lình tôi Zanoni, lúc ấy y đang đứng nhìn bên cạnh sòng bạc. Trước khi tôi bày tỏ sự vui mừng về sự tái ngộ bất ngờ giữa chúng tôi, y đã năm lấy tay tôi và nói:

- Anh vừa thua đậm phải không? Ngày thường tôi vẫn không thích đánh bạc, nhưng hôm nay tôi muốn đánh thử canh bạc này. Tiền đây, anh cầm lấy và đành dùm tôi. Thua về phần tôi chịu, còn nếu được thì chia anh một nửa.

Tôi lấy làm ngạc nhiên về điều kiện này, nhưng giọng nói và mắt nhìn của Zanoni có một sự quả cảm lạ lùng làm tôi không thể nào từ chối, vả lại, tôi cũng đang nóng lòng muốn gỡ lại số tiền đã thua và có lẽ tôi đã không chịu bỏ cuộc nếu trong túi tôi còn tiền. Tôi bèn đáp rằng tôi nhận lời, với điều kiện là chúng tôi cùng chia đều nhau, thua hay được cũng vậy. Y đáp với một nụ cười: "Được, theo như anh muốn, anh cứ yên lòng, chắc chắn anh sẽ được". Tôi bèn ngồi lại sòng bạc, Zanoni đứng phía sau lưng tôi, tôi gặp lúc hên và được luôn mấy ván liên tiếp. Khi tôi đứng dậy và rời khỏi sòng bạc, tôi đã trở nên giàu"

Linh Đông hỏi:

- Chắc là không thể có vấn đề gian lận trong canh bạc công khai trước mắt mọi người?

Bá tước Thố Xa đáp:

- Tự nhiên là không! Nhưng vận đỏ của chúng tôi thật lạ lùng, đến nỗi một tay bài tên Ô Diên nổi giận và tỏ ra hỗn láo. Y day lại người bạn tôi và nói:

- Thưa ông, tôi thấy không có lý do gì mà ông lại đứng gần kề sòng bạc. Tôi không hiểu tại sao nước bài lại lên như vậy, nhưng dầu sao, ông cũng đã có hành động không đứng đắn.

Zanoni đáp một cách rất bình tĩnh rằng y không hề vi phạm luật lệ chơi bài, y lấy làm tiếc rằng trong cuộc đổ bác nếu có người được tất phải có người thua, và y không thể nào có hành động gian lận, dầu cho y có muốn như vậy. Tên Ô Diên coi sự ôn hòa của người lạ mặt là một dấu hiệu sợ sệt, bèn lên giọng hỗn hào và thô tục hơn. Y đứng dậy và nhìn Zanoni với một dáng điệu khiêu khích...

Đến đây, Bân Dư xen vào câu chuyện:

- Và điều có vẻ lạ lùng nhất đối với tôi, là trong lúc đó, Zanoni, mà tôi nhìn thấy rõ nét mặt vì y đứng ngang trước mặt tôi, không hề nói thêm lời nào và cũng không tỏ vẻ gì là giận hờn hay thù nghịch. Y chỉ nhìn thẳng vào mắt Ô Diên, nhưng tôi sẽ không bao giờ quên cái nhìn ấy! Tôi không thể nào diễn tả được, nhưng nó đã làm tôi rợn tóc gáy và lạnh xương sống. Ô Diên thối lui lại và lảo đảo, như vừa bị đánh một đòn độc ác. Tôi thấy y run rẩy, và để rơi mình xuống ghế! Và khi đó...

Thố Xa nói tiếp theo:

- Ừ, khi đó tôi lấy làm vô cùng ngạc nhiên vì người ấy vừa bị đánh ngã vì một cái nhìn của Zanoni, bèn trút hết tất cả sự phẫn nộ của y vào tôi. Nhưng chắc các ông không biết rằng tôi cũng có ít nhiều tiếng tăm về môn kiếm thuật.

- Tay kiếm khách cừ khôi nhất của Ý Đại Lợi.

Thố Xa nói tiếp:

- Trước khi tôi ý thức được đầu đuôi câu chuyện ra làm sao, thì tôi đã thấy mình ở sau vườn nhà, với tên Ô Diên ở trước mặt, và năm sáu người quý phái đứng ở chung quanh, làm nhân chứng cho cuộc đấu gươm sắp diễn ra. Zanoni kéo tôi ra một bên và nói thầm: "Thằng này sẽ ngã quỵ, khi đó, anh hãy lại gần bên và hỏi xem y có muốn được mai táng bên cạnh cha y, trong nhà thờ Thánh Gennaro hay không?" Tôi ngạc nhiên hỏi: "Anh cũng quen biết gia đình y sao?" Zanoni không đáp lại, và một lúc sau đó, tôi đã so gươm với Ô Diên. Phải nhìn nhận rằng kiếm pháp của y rất vững, và tôi chưa hề gặp phải tay đối thủ nào lợi hại như vậy. Tuy nhiêu điều đó không ngăn cản mũi gươm của tôi đâm suốt qua mình y. Tôi bèn hối hả bước lại đỡ y dậy, y không nói được nữa. Tôi hỏi: "Anh có muốn trối trăn điều gì không?" Y lắc đầu. "Anh muốn được mai táng ở đâu?" Y chỉ về hướng đảo Sicile. Tôi ngạc nhiên hỏi: "Sao vậy? Anh không muốn yên nghỉ bên cạnh cha anh tại Nhà Thờ Thánh Gennaro hay sao?"

Nghe đến đó, y co rút nét mặt lại trong một sự kinh hoàng sợ sệt khôn tả, y kêu lên một tiêng thất thanh, máu từ trong miệng y vọt ra, y liền tắt thở. Nhưng còn nữa! Tôi chưa nói hết giai đoạn lạ lùng của câu chuyện! Chúng tôi chôn y tại Nhà Thờ Gennaro. Để thực hiện việc chôn cất, chúng tôi đỡ cái quan tài của cha y lên, trong công tác đó, nắp quan tài bật ravà bộ xương hiện ra trước mắt chúng tôi. Trong lỗ hổng nơi xương sọ chúng tôi phát hiện ra một sợi dây bằng thép cứng, nhưng rất nhỏ sợi. Việc này gây nên ít nhiều ngạc nhiên và làm cho người ta phải mở một cuộc điều tra. Người cha vốn là một người giàu có, nhưng hà tiện, đã chết một cách đột ngột và đem chôn một cách hối hả vội vàng. Người ta nói vì lý do tiết trời nóng nực nên phải chôn gấp. Nay vì có sự nghi ngờ, nên cuộc điều tra được thi hành một cách tỉ mỉ. Người ta đem tra vấn tên nô bộc của ông già, sau cùng tên này thú nhận rằng chính người con đã giết cha bằng cách dùng dây sắt đâm vào sọ xuyên qua óc, sợi dây sắt mỏng đến nỗi chỉ làm rỉ có một giọt máu ra ngoài, nhờ có tóc che lấp nên không ai nhìn thấy. Tên đồng lõa sẽ bị tử hình.

- Và Zanoni có khai báo hoặc giải thích gì không?

Thố Xa nói:

- Không! Y cho biết là y có đến viếng Nhà Thờ vào buổi sáng hôm đó, y có nhìn thấy nấm mộ của bá tước Ô Diên, người dẫn đường có cho y biết rằng người con trai của cố bá tước hiện đang ở Naples, phung phí tiền bạc gia sản trong những cuộc đỏ đen. Trong khi chúng tôi đang đánh bài, y có nghe nói đến tên của bá tước và khi xảy ra cuộc đấu gươm, do một bản năng bí mật thúc đẩy mà y không thể giải thích, y đã nêu lên chổ chôn xác người cha.

Mạc Vân nói:

- Đó là một chuyện khá bí hiểm...

- Đúng vậy, nhưng người Ý chúng tôi có óc dị đoan, cái bản năng bí mật đó được nhiều người coi như một sự mách bảo của thiêng liêng. Qua ngày hôm sau, người lạ mặt ấy trở nên một đề tài hấp dẫn, nó khêu gợi sự chú ý và tò mò của tất cả mọi người. Tài sản to lớn, nếp sống vương giả, phong độ hào hoa của y làm cho y trở thành một nhân vật kỳ bí, và riêng tôi, tôi đã có cái hãnh diện và vui thích mà giới thiệu nhân vật kỳ đó cho các giới phong lưu mã thượng và các vị giai nhân tuyệt sắc của thành phố này.

Mạc Vân đứng dậy và nói:

- Đó là một câu chuyện vô cùng lý thú. Linh Đông, đã đến lúc chúng ta phải trở về khách sạn, vì trời đã sáng rồi! Xin tạm biệt các ông!

Trên đường về nhà trọ, Linh Đông hỏi bạn y:

- Anh nghĩ sao về câu chuyện này?

- Nếu tôi không lầm thì tên Zanoni này là một tên bịp bợm phiêu lưu hạng nặng, người Ý hồi nãy chỉ là một kẻ giàn cảnh khéo léo và quảng cáo "cuội" cho Zanoni lừa bịp thiên hạ để chia phần lời kiếm ăn, thế thôi. Một kẻ phiêu lưu giang hồ dễ chen vai thích cánh vào một xã hội mới lạ, bởi vì người ta đã thêu dệt những huyền thoại từ trước để khêu gợi sự tò mò và sợ sệt, với cái dáng điệu phong lưu sang cả khác thường, y dễ làm quen với nữ giới, các vị phu nhân sẵn sàng đón tiếp y chỉ vì y có bộ mặt sáng sủa đẹp trai, dậm thêm bằng những huyền thoại hấp dẫn của Thố Xa.

- Tôi không đồng ý với anh! Tuy Thố Xa là một tay cờ bạc chơi bời, nhưng y là một người quý phái dòng sang, nổi tiếng là can trường và có tinh thần danh dự rất cao. Vả lại người lạ mặt kia, với phong độ cao quý, cốt cách phong lưu hào sảng, lối cư xử dè dặt khéo léo, không có gì giống như những bộ điệu phỉnh lừa của những kẻ bịp bợm.

- A, xin lỗi anh, Linh Đông, nhưng anh chưa có đủ sự hiểu biết và kinh nghiệm về cuộc đời. Người lạ mặt ấy biết khai thác đến mức tối đa những lợi thế về hình dáng bên ngoài của y, còn cái phong độ hào hoa, phong lưu mã thượng của y thì là một hình thức giả tạo của nghề nghiệp... Nhưng thôi, ta hãy nói qua chuyện khác... Câu chuyện tình duyên của anh đã tới đâu rồi?

- Ô! Kiều Dung không chịu tiếp tôi hôm nay.

- Tôi hy vọng rằng anh không định cưới cô ta chứ?

Linh Đông cao hứng nói bô bô:

- Ta hãy hưởng thụ ngay trong lúc hiện tại. Chúng ta còn trẻ, giàu sang lại đẹp trai, dại gì không hưởng thụ ngay bây giờ? Đừng nghĩ gì về ngày mai...

- Hoan hô, Linh Đông! À, khách sạn đây rồi. Chúc anh ngon giấc, và đừng nằm mơ thấy Zanoni tiên sinh đấy nhé!